Гісторыя забытай паліцы
Мяцёлка з павіных пёраў, штучнага пуху
абмятае карэньчыкі кніжак, жаўцё тэатральных
праграмак, “акторы” з якіх ужо сталі старымі,
альбо святкуюць з Усімі Святымі.
Мяцёлка выпала з далоні,
скамечаныя літары паажывалі,
загукалі ўвосень вясну.
Ізноў Рамэа ашалеў невыносна, тады як
Джульета, поўная стрыманасці, апантаная
сапраўдным каханьнем. Ізноўку рыцар на асьле
напіхваў страўнік кілбасой. Мазепа
балансаваў паміж хлуснёй і смехам.
Можа, памяткі зберагліся на занядбанай паліцы,
каб цяпер вылічваць Макбетаў, што прыжыліся
ў маім жыцьці, каб яшчэ раз пытацца ў сябе,
каторая Джульета кахала шчырэй, і хіба Цалястына,
хцівая й крывадушная гандлярка каханьнем,
сапраўды спасьцігла мудрасць жыцьця.
Але не здымаюцца тыя пытаньні адказамі.
Як надаралася ўжо, чуллівай задумай
скончыўся гнеў на падлюку Шэкспіра,
што кінуў сярод нас атрутны яблык пытаньня
“быць ці ня быць”.
Нібыта між ноччу і днём
не йснавала шчыліны на золак, на прысьмерк.
Ужо ўсё было
О, так! Ужо ўсё было.
Як нашае цела раней і пры нас, вечна жаданае,
пажадлівае і прагнае.
А той іншы бляск у куточку зрэнак
На заходзе ці ўсходзе месяца?
Радзімка на іншым, чым у астатніх месцы?
А можа загадка ў той млоснай зламанай сіметрыі
Першы раз ад народзін планет
Праз падняцце нагі, растуленне калень.
Так, усё ўжо было. Але не
Ў аўторак вечарам, калі нашыя ўздыхі
Рытмічна гайдалі полымя лямпаў і не
Пры той музыцы заземленых сфер.
Было. Толькі ўсхліп альбо крык затрымаўся ў чужых
Горлах, сэрцах ды іншых порах трымцення.
Было. Толькі ўчорашні маленькі Прынц паліваў
Залачоны бутон ірысу. Не ружу.
То бок, было як вецер і святло. Як аблокі,
Якія ня хочуць сябе паўтараць.
Так і ёсьць. Яшчэ ад Сапфо
І ранейшых. Ад тога былога.
Каляндар св. Паўла на Год Гасподні высакосны 1996
У студні мне зычылі шчаснага году.
У лютым чытаў, што заўсёды дзесь побач
ёсць хтосьці, хто мае патрэбу ў любові.
У сакавіку – што ўсмешка найкарацейшы шлях
да чалавека другога. У красавіку, што радасць
падораная іншым – цешыць. У траўні – каханне
пазнаецца не з моцы ягонай,
але з ягонай працягласьці.
Усцешыла чэрвеньскае паведамленне –
што каханыя сэрцам усім
не старэюць ніколі. І з пакорай прыняў вестку
ліпнёвую: сцісласць слова родзіць прастору думкі.
У жніўні нагадваў сабе не падымаць голасу –
няхай яго знойдзе бяднейшы чым я.
Найвялікшыя цуды паўстаюць у няйвялікшай цішы –
слухаў штодзённа ў верасні, між гукам
кульгавага гадзінніка-цвыркуна
і крыкам лістоты, што падала з вершаліны яблыны.
У кастрычніку прачытаў, што мастацтва жыцця
у тым, каб цешыцца шчасцем някідкім.
Зараз перагортваю картку з паведамленннем,
што сэрца спыняецца без дабрыні і любові.
Цяпер лістапад. Старонка наступная календара
асляпляе снегам на ялінах на схілах; ніжэй –
“Вясёлых Калядаў!”.
Снежань вясткуе новы пачатак.
А можа і новы парадак? Дзяцел стукае ў цвёрдую
вокладку календара, літары выпадаюць
з гучным брынчэннем, як восы з гнязда.
Ладу і складу пакуль не відаць.
Назоўнікі
Каму павой патрэбны? Расце нясеяны,
няпрошаны. Снуецца пры дарогах,
якіх ніхто не даглядае; аплятае струхлелыя платы.
Квітнее, ды не патрапляе ў вазы на абрусах.
Альбо звычайная блыха. Грызе сабакам каркі,
дзе не сягае лапа іх, ды скача
людзям на скуру, п’е іх кроў.
І нават выгляд ейны не спакушае вока,
бо меньшая ад шпілечнай галоўкі,
дземесцяцца хіба што сціжмы д’яблаў.
Пад Тарніцай, ад шляху – дзве гадзіны,
на пнях, старэйшых за імхі,
стаяць разбёныя Святыя.
Мастак шчаслівы – толькі выць ваўкі маглі
перад вачмі святых дагэтуль, совы спачываць
ад цемры і да цемры на вогкіх іх ілбах.
Аднак жа дзейнічае катэдра ў пустыні, тэатр
на Ціхім акіяне.
Але нашто стварыў Бог блохаў, вужакаў і скарпіёнаў,
павоі і асьцё?
Няўжо ў Бібліі бракавала некалькі назоўнікаў?
Пераклад з польскай Сяржука Сыса